वसुबारस, याच शुभ वेळेत करा गोमातेचे पूजन घरात भरभराट होईल.
नमस्कार मित्रांनो, वर्षातील सणांचा राजा मानला जाणा रा दीपोत्सव वसुबारस सणापासून सुरू होतो. भारत हा कृषिप्रधान देश आहे. येथील पशुधनाचे महत्त्व अतुलनीय आहे. भारतीय संस्कृतीत गायीला मातेचा दर्जा देण्यात आला असून ती पूजनीय मानली जाते. वसुबारसच्या दिवशी गाय आणि तिच्या वासराची कृतज्ञता म्हणून पूजा केली जाते. यंदा वसुबारस एकादशी साजरी करताना, वसुबारसाचा सण कसा साजरा होतो.? या दिवशी काय करावे आणि काय करू नये? वसुब्रह्म व्रत कसे करावे.? हे आपण आज जाणून घेणार आहोत….
दिवाळीचा पहिला दिवस – अंधारातून प्रकाशाकडे आणि अज्ञानातून ज्ञानाकडे नेणारा सण म्हणजे दिवाळी. हा दिवस दीपावलीशी वसुबाराशी म्हणजेच गोवत्सवादाशी संबंधित आहे, म्हणून त्याचा दिवाळीत समावेश होतो. पण प्रत्यक्षात सण वेगळाच असतो. मात्र, देशातील बहुतांश भागात दिवाळीची सुरुवात वसुबारसेने होत असल्याचे मानले जाते.
या वर्षी शुक्रवार, 21 ऑक्टोबर 2022 रोजी निज अश्विन कृष्ण एकादशी वसुबारस आणि रमा एकादशी येत आहे, त्यामुळे या वर्षीच्या वसुबारसला अनन्यसा धारण वैश्विक महत्त्व प्राप्त झाले आहे. समुद्रमंथनातून पाच कामधेनूंची उत्पत्ती झाली. नंदा नावाच्या धेनुच्या स्मरणार्थ हा सण साजरा केला जातो असे मानले जाते. वसुबारस या शब्दात वसु म्हणजे संपत्ती (संपत्ती), तर बारस म्हणजे द्वादशी.
वसुबारस पूजा – या दिवशी उपवास करणाऱ्या सुहासिनी स्त्रिया सकाळी किंवा संध्याकाळी गायीची पूजा करतात आणि खालील मंत्राने तिची पूजा करतात – तत: सर्वमये देवी सर्वदेवैरलङ्कृते | मातर्ममाभिलषितं सफलं कुरू नन्दिनि ||
याचा अर्थ, हे नंदिनी माता, जी सर्वव्यापी आहे आणि सर्व देवतांनी शोभली आहे, तू माझी इच्छा पूर्ण कर. या दिवसापासून अंगणात रांगोळी काढून दिवाळी सण सुरू होतो. तेलात तळलेले अन्न आणि गाईचे दूध, तूप, ताक या दिवशी खाऊ नये. उडीद रोटी, तांदूळ आणि मिठाई बनवून ते गायीला खाऊ घालतात. उत्तर प्रदेशात त्या व्रताला बचवंच म्हणतात.
लक्ष्मी देवी घरात यावी या हेतूने या दिवशी वासरासह गायीचीही पूजा केली जाते. घरातील संयमी स्त्रिया गाईच्या पायावर पाणी टाकतात. हळद-कुंकू आणि अक्षत वाहतात. त्यानंतर गायीला निरंजनाने ओवाळले जाते आणि केळीच्या पानावर पुराणाचा नैवेद्य खायला लावला जातो.
वसुबारस चे महत्त्व आणि नियम वसुबारस सणाचे महत्व – भारतीय संस्कृतीनुसार गायीला खूप महत्त्व आहे. तिला आई देखील म्हणतात. तो सात्त्विक असल्यामुळे या उपासनेतून त्याच्या सात्त्विक गुणांची पावती करावी, असे सांगितले जाते. सत्त्वगुणी म्हणजे जी गाय आपल्या संगतीने इतरांना शुद्ध करते, आपल्या दुधाने समाजाला बळ देते, अवयवदान करून समाजाला उपयोगी पडते, शेणखताने शेतीचे पोषण करते, शेतीला उपयोगी पडते, बैलाला जन्म देते, पूजनीय असते. असे म्हणतात की जिथे गायीचे रक्षण आणि पूजा केली जाते, तिथे व्यक्ती, समाज आणि राष्ट्र दुःखी राहत नाही. दीपोत्सवाची सुरुवात प्रथम अशा गायीची वत्सांसह पूजा करून होते.
वसुबारस सणाचे काही नियम – वसुबारस सणाच्या दिवशी गहू आणि मूग खाल्ले जात नाहीत. या दिवशी महिला दिवसभर उपवास करतात. बाजरीची भाकरी आणि शेंगा खाऊन ते उपवास सोडतात. असे म्हटले जाते की या दिवशी लोक दूध, दुधाचे पदार्थ, तळलेले तेलकट पदार्थ खात नाहीत.
टीप – मित्रांनो आमच्या पेजचा उद्देश कोणत्याही प्रकारची अंधश्रद्धा पसरवणे हा नाही, फक्त भारतीय समाजाने स्वीकारलेल्या कथा आणि प्रथा तुमच्या समोर आणल्या आहेत. आमचे पेज कोणत्याही प्रकारची अंधश्रद्धा भडकवत नाही. येथील लेख केवळ माहितीच्या उद्देशाने सादर केले आहेत. कृपया त्यांचा अंधश्रद्धा म्हणून वापर करू नका.
तर मित्रांनो तुमच्या टिप्पण्यांद्वारे तुम्हाला आणखी काय वाचायला आवडेल ते आम्हाला कळवा. कारण तुमची एक टिप्पणी आमची प्रेरणा वाढवते. मित्रांनो, जर तुम्हा ला ही माहिती आवडली असेल, तर या पेजशी जोडलेले राहा आणि तुमच्या मित्रांना आणि कुटुंबियांनाही ही माहिती पाठवा. अशा नवनवीन माहितीसाठी आमच्या पेजशी कनेक्ट रहा, धन्यवाद.!!
Mi Marathi News Twitter – @mimarathi_news
